Mekke döneminde inmiştir. 111 âyettir. Bu sûrede Yûsuf Peygamberin hayatta karşılaştığı sıkıntılar ve bunlara sabrederek nasıl başarıya ulaştığı anlatılmaktave inananlar için faydalı öğütler, önemli mesajlar verilmektedir. Kur’an’da baştan sona kadar bir tek konuyu anlatan tek sûre budur.
4.
Hani bir zaman Yûsuf, babasına: "Babacığım demişti, ben (rü’yâda) on bir yıldız, güneşi ve ayı gördüm, bunların bana secde ettiklerini gördüm." demişti.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
5.
(Babası Ya’kûb): "Yavrum, dedi, rü’yânı kardeşlerine anlatma, sonra sana bir tuzak kurarlar. Çünkü şeytân, insanın apaçık düşmanıdır!Mealleri KıyaslaSayfada Göster
6.
Böylece Rabbin seni seçecek ve sana düşlerin yorumundan bir parça öğretecek, sana ve Ya’kûb soyuna ni’metini tamamlayacaktır; nasıl ki daha önce ataların İbrâhim’e ve İshak’a da ni’metini tamamlamıştı. Şüphesiz Rabbin, bilendir, hüküm ve hikmet sâhibidir."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
8.
(Kardeşleri) demişlerdi ki: "Yûsuf ve (öz) kardeşi (Bünyamin), babamıza bizden daha sevgilidir. Oysa biz bir cemaatiz. Babamız açık bir yanlışlık içindedir!"Mealleri KıyaslaSayfada Göster
9.
"Yûsuf’u öldürün, ya da onu bir yere bırakın da babanızın yüzü yalnız size kalsın (bundan böyle babanız yalnız sizi görsün ve sevsin)! Ondan sonra da (tevbe eder), iyi bir topluluk olursunuz!"Mealleri KıyaslaSayfada Göster
10.
İçlerinden bir sözcü: "Yûsuf’u öldürmeyin, onu kuyunun dibine atın, kervanlardan biri onu (görüp) alsın; eğer yapacaksanız (böyle yapın)," dedi.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
11.
(Bu fikirde karar kıldılar ve babalarına gelip) Dediler ki: "Ey babamız, neden Yûsuf hakkında bize güvenmiyorsun, oysa biz ona öğüt verenler(onun iyiliğini isteyenler)iz?"Mealleri KıyaslaSayfada Göster
15.
Nihâyet onu götürüp de kuyunun dibine atmağa topluca karar verdikleri zaman biz, Yûsuf’a: "Andolsun sen onların bu işlerini, hiç farkında olmayacakları bir sırada kendilerine haber vereceksin!" diye vahyettik.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
17.
"Ey babamız, dediler, biz gittik, yarışıyorduk; Yûsuf’u yiyeceğimizin yanında bırakmıştık. Onu kurt yemiş! Ama biz doğru söylesek de sen bize inanmazsın!"Mealleri KıyaslaSayfada Göster
18.
(Yûsuf’un) gömleğinin üstünde yalan kan getirdiler. (Ya’kûb): "Herhalde, dedi, nefisleriniz sizi aldatıp bir işe sürükledi. Artık tek çarem güzelce sabretmektir. Dediğinize (dayanmak için) ancak Allan’tan yardım istenir!"Mealleri KıyaslaSayfada Göster
19.
Bir kervan geldi, sucularını gönderdiler,(o da gidip kuyuya) kovasını sarkıttı: "Müjde, dedi, işte bir oğlan!" Onu ticaret için sakladılar, halbuki Allâh, onların ne yaptıklarını biliyordu.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
20.
Nihâyet (Mısır’a varınca) onu düşük bir pahaya, birkaç paraya sattılar. Onlar, ona (Yûsuf’a) karşı isteksiz idiler. (Buluntu olduğu için ona değer vermediler, hemen onu ellerinden çıkarmak istediler.)Mealleri KıyaslaSayfada Göster
21.
Onu satın alan Mısır’lı (hazine bakanı Kıtfir), karısı(Zeliha’y)a: "Ona iyi bak, belki bize yararı dokunur, ya da onu evlâd ediniriz!" dedi. Böylece biz Yûsuf’a o yerde güzel bir imkân verdik ki ona düşlerin yorumunu öğretelim. Allâh, buyruğunu yerine getirendir, ama insanların çoğu bilmezler.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
22.
(Yûsuf), kuvvetli çağına erişince ona hüküm ve ilim verdik. İşte biz, güzel hareket edenleri böyle mükâfâtlandırırız.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
23.
Yûsuf’un, evinde kaldığı kadın, onun nefsinden murâd almak istedi ve kapıları kilitleyip: "Haydi gelsene!" dedi (Yûsuf): "Allah’a sığınırım dedi, efendim bana güzel baktı. zâlimler iflâh olmazlar!"Mealleri KıyaslaSayfada Göster
24.
Andolsun, kadın onu arzu etmişti, eğer Rabbinin doğruyu gösteren delilini görmeseydi o da onu arzu etmişti. Böylece biz kötülüğü ve fuhşu ondan çevirmek istedik; çünkü o, ihlâsa erdirilmiş (temiz) kullarımızdandır.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
25.
Kapıya doğru koşuştular. Kadın, Yûsuf’un gömleğini arkadan yırttı. Kapının yanında kadının bey’ine rastladılar. Kadın: "Senin âilene kötülük yapmak isteyenin cezâsı nedir? Zindana kapatılmak veya acı bir biçimde işkence edilmek değil midir?" dedi.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
26.
(Yûsuf): "O benden murâd almak istedi!" dedi. Kadının âilesinden bir şâhid de şöyle şâhidlik etti: "Eğer Yûsuf’un gömleği önden yırtılmışsa kadın doğrudur, o yalancılardandır."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
28.
(Kadının kocası, Yûsuf’un) gömleğinin arkadan yırtılmış olduğunu görünce (kadına): "Bu, sizin düzeninizdendir, dedi, gerçekten sizin düzeniniz büyüktür!"Mealleri KıyaslaSayfada Göster
29.
"Yûsuf, sen bundan vazgeç (bunu kimseye söyleme), (ey kadın), sen de günâhının bağışlanmasını dile! Çünkü sen, günâhkârlardan oldun!"Mealleri KıyaslaSayfada Göster
30.
Şehirde birtakım kadınlar: Vezir’in karısı, uşağının nefsinden murâd almak istemiş! Sevda, onun bağrını yakmış! Biz onu açık bir sapıklık içinde görüyoruz!" dediler.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
31.
(Kadın), onların (dedikodu yaparak kendisini dile düşürme) düzenlerini işitince, onlara (adam) gönderdi (yemeğe davet etti). Onlar için dayanacak yastıklar hazırladı ve her birine de birer bıçak verdi. (Yûsuf’a): "Çık karşılarına!" dedi. Kadınlar, (önlerine konan meyveleri soyup yemekle meşgul iken) Yûsuf’u görünce onu (gözlerinde) büyüttüler, (ona hayranlıklarından ötürü) ellerini kestiler ve: "Allâh için, hâşâ bu, insan değildir; bu ancak güzel bir melektir!" dediler.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
32.
(Kadın) Dedi ki: "İşte siz, beni bunun için kınamıştınız! Andolsun ben kendisinden murâd almak istedim de o, iffetinden ötürü reddetti. Ama kendisine emrettiğimi yapmazsa, elbette zindana atılacak ve alçalanlardan olacaktır!"Mealleri KıyaslaSayfada Göster
33.
(Yûsuf): "Rabbim dedi, bana göre zindan, bunların beni çağırdığı şeyden iyidir. Eğer onların düzenini benden savmazsan onlara kayarım ve câhillerden olurum!"Mealleri KıyaslaSayfada Göster
35.
Sonra (aziz Kıtfir ve adamları, Yûsuf’un masumluğu hakkındaki) bu delilleri gördükleri halde yine onu bir süre zindana atmaları kendilerine uygun geldi.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
36.
Onunla beraber iki genç daha zindana girdi. Onlardan biri dedi ki: "Ben düşümde şarap sıktığımı görüyorum." Öteki de: "Ben de, görüyorum ki başımın üstünde ekmek taşıyorum, kuşlar ondan yiyor. Bunun yorumunu bize haber ver, zira biz seni güzel davranan(iyi rü’yâ yoran)lardan görüyoruz." dedi.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
37.
(Yûsuf) şöyle dedi: "Size rızık olarak verilen yemek henüz size gelmezden önce bunun yorumunu size haber vermiş olurum. Bu (yorum) Rabbimin bana öğrettiği şeylerdendir (bu bilgileri Rabbim bana lutfetti). Ben, Allah’a inanmayan, âhireti de inkâr eden bir kavmin dinini terk ettim:Mealleri KıyaslaSayfada Göster
38.
"Atalarım İbrâhim, İshak ve Ya’kûb’un dinine uydum. Bizim, herhangi bir şeyi Allah’a ortak koşmağa hakkımız yoktur. Bu (tevhid), bize ve bütün insanlara Allâh’ın bir lutfudur, ama insanların çoğu şükretmezler."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
40.
Siz, o’nu bırakıp ancak sizin ve atalarınızın taktığı birtakım (boş) isimlere tapıyorsunuz. Allâh onlar(ın gerçekliği) hakkında hiçbir delil indirmemiş(onlara hiçbir güç vermemiş)tir. Hüküm, yalnız Allâh’ındır. O, yalnız kendisine tapmanızı buyurmuştur. İşte doğru din budur. Ama insanların çoğu bilmezler."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
41.
"Ey zindan arkadaşlarım, (rü’yânıza gelince) biriniz (eskisi gibi) yine efendisine şarap sunacak, diğeri ise asılacak, kuşlar onun başından yiyecek. Sorduğunuz iş (bu şekilde) kesinleşmiştir."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
42.
O iki kişiden kurtulacağını sandığı kimseye: "Beni efendin(kralın)ın yanında an (benim suçsuz olduğumu krala hatırlat)" dedi. Fakat şeytân o adama, (Yûsuf’un durumunu) efendisine söylemeyi unutturdu, (bundan ötürü Yûsuf), birkaç yıl zindanda kaldı.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
43.
(Bir gün) Kral dedi ki: "Ben, düşümde yedi semiz inek görüyorum, bunları yedi zayıf inek yiyor. Ve yedi yeşil, yedi de kuru başak (görüyorum). Ey efendiler, eğer siz rü’yâ ta’bir ediyorsanız bu rü’yâmın ta’birini bana anlatın."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
45.
(Zindandaki) İki kişiden kurtulan (adam), uzun bir süre sonra (bu olay üzerine Yûsuf’u) hatırladı da dedi ki: "Ben size onun yorumunu haber veririm, hemen beni (zindana) gönderin."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
46.
(Zindana, Yûsuf’un yanına geldi, dedi ki): "Yûsuf, ey çok doğru söyleyen, bize şu rü’yâyı çöz: Yedi semiz ineği, yedi zayıf (inek) yiyor ve yedi yeşil, yedi de kuru başak (neyi gösterir)? Umarım ki senin yorumunla insanlara dönerim, onlar da bilirler."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
47.
(Yûsuf) Dedi ki: "Siz, âdetiniz üzere yedi yıl (ürün) ekersiniz. Biçtiğinizi başağında bırakırsınız, ancak yiyeceğiniz az bir mikdar(ı alırsınız, gerisini depolarsınız)."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
48.
"Sonra onun ardından yedi kurak (yıl) gelir ki (tohumluk olarak) sakladığınız az miktar dışında, o yıllar için önceden biriktirdiklerinizi yeyip bitirir."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
49.
"Sonra onun ardından bir yıl gelir ki, o yılda insanlara bol yağmur verilir ve insanlar o yıl (bol bol meyva) sıkarlar (hayvan sağarlar)."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
50.
(Elçi bu yorumu getirince) Kral: "Onu bana getirin." dedi. Elçi, Yûsuf’un yanına gelince (Yûsuf): "Efendine dön de ona sor, ellerini kesen o kadınların maksadı neydi? (Bunu ortaya çıkarsın). Şüphesiz Rabbim, onların tuzaklarını biliyor", dedi.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
51.
(Kral, kadınlara): "Yûsuf’un nefsinden murad almak istediğiniz zaman durumunuz neydi?" dedi. Dediler ki: "Hâşâ, Allâh için (doğru söylemek lâzım), biz onda hiçbir kötülük görmedik!" Aziz’in karısı da: "İşte şimdi hak yerini buldu, ben onun nefsinden murâd almak istemiştim. O tamamen doğrulardandır!" dedi.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
55.
(Yûsuf, krala): "Beni ülkenin hazineleri üstüne bakan yap. Çünkü ben (onları) iyi korur, (yönetmesini) iyi bilirim." dedi.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
56.
Böylece biz Yûsuf’a o ülke’de iktidar verdik. Orada dilediği yerde konaklardı. Biz, dilediğimiz kimseye rahmetimizi ulaştırırız, güzel davrananların ecrini zayi etmeyiz.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
59.
(Yûsuf) Onların (zahire) yüklerini hazırlatınca dedi ki: "Sizin baba bir kardeşinizi de bana getirin, görüyorsunuz ya ben, ölçüyü tam yapıyorum ve ben konukseverlerin en iyisiyim!"Mealleri KıyaslaSayfada Göster
62.
(Yûsuf) Uşaklarına: "Onların sermayelerini yüklerinin içine koyun, belki âilelerine döndükleri zaman bunun farkına varırlar da yine gelirler" dedi.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
63.
Babalarına döndüklerinde dediler ki: "Ey babamız, bizden ölçü men’edildi, kardeşimizi bizimle beraber gönder de (ihtiyacımız olanı) ölç(üp al)alım. Biz onu mutlaka koruruz."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
64.
(Yakup) dedi ki: "Daha önce kardeşi için size güvendiğim gibi onun için de size güveneyim, öyle mi? En iyi koruyan Allah’tır ve O, merhametlilerin merhametlisidir!"Mealleri KıyaslaSayfada Göster
65.
Zahire yüklerini açtıklarında sermayelerinin kendilerine geri verilmiş olduğunu gördüler. Dediler ki: "Ey babamız, daha ne istiyoruz? İşte sermayemiz de bize geri verilmiş! Yine âilemize yiyecek getiririz. Kardeşimizi koruruz, bir deve yükü de fazla (azık) alırız. (Çünkü) Bu, az bir ölçüdür (bize yetmez)."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
66.
(Ya’kûb): "Hepiniz kuşatılıp engellenmedikçe siz, onu bana getireceğinize dair Allâh adına bana sağlam söz vermeden onu asla sizinle göndermem!" dedi. Ne zaman ki, sözlerini verdiler, (Ya’kûb): "Söylediğimize Allâh, vekildir!" dedi.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
67.
Ve dedi ki: "Oğullarım, (Mısır’a) bir kapıdan girmeyin, ayrı ayrı kapılardan girin. Ben, Allah’tan gelecek hiçbir şeyi sizden savamam. Hüküm, yalnız Allâh’ındır. (O size ne takdir etmişse muhakkak olacaktır.) Ben O’na tevekkül ettim, tevekkül edenler de O’na tevekkül etsinler!"Mealleri KıyaslaSayfada Göster
68.
Babalarının emrettiği yerden (Mısır’a) girdiler; (gerçi) bu, Allah’tan gelecek hiçbir şeyi onlardan savamazdı. Ama sadece Ya’kûb, içindeki bir dileği söylemişti. O, kendisine öğrettiğimizden ötürü bilgi sâhibi idi (bundan dolayı ’Allâh’ın takdirinden hiçbir şeyi sizden savamam’ demişti). Fakat insanların çoğu bilmezler.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
70.
Onların yüklerini hazırlatırken su tasını (öz) kardeşinin yükünün içine koydu. (Kervan hareket ettikten) sonra bir ünleyici şöyle seslendi: "Ey kervan, siz hırsızlarsınız!"Mealleri KıyaslaSayfada Göster
73.
(Yûsuf’un kardeşleri): "Allâh, Allâh! dediler, herhalde siz de bilmişsinizdir ki biz bu yere bozgunculuk yapmak için gelmedik. Ve biz hırsız değiliz!"Mealleri KıyaslaSayfada Göster
75.
"Cezâsı, (tas) kimin yükünde bulunursa işte o, onun karşılığıdır. (Hırsızlığına karşılık kendisine el konur). Biz haksızları böyle cezâlandırırız!" dediler.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
76.
Bunun üzerine (Yûsuf), kardeşinin yükünden önce ötekilerin yüklerini aramağa başladı; sonra tası kardeşinin yükünden çıkardı. İşte Yûsuf’a böyle bir çare öğrettik. Yoksa kralın dini(kanunu)na göre (Yûsuf) kardeşini alamazdı. Meğer Allâh dilemiş olsun. (Biz) dilediğimizi derecelerle yükseltiriz. Her bilgi sâhibinin üstünde daha bir bilen vardır.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
77.
(Yûsuf’un kardeşleri) Dediler ki: "(Bu) çaldıysa bundan önce kardeşi de çalmıştı." Yûsuf bunu içinde sakladı, onlara açmadı. (İçinden): "Siz fenâ bir durumdasınız, Allâh, sizin anlattığınızın içyüzünü çok iyi biliyor!" dedi.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
78.
Dediler ki: "Ey vezir, onun büyük bir ihtiyar babası var! (Onun alıkonduğuna çok üzülür.) Onun yerine (bizden) birimizi al; doğrusu, biz seni iyilik edenlerden görüyoruz."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
80.
Ondan umudu kesince aralarında konuşmak üzere (bir kenara) çekildiler. Büyükleri dedi ki: "Babanızın sizden Allâh adına kesin söz aldığını; daha önce de Yûsuf hakkında işlediğiniz kusuru bilmiyor musunuz? Babam bana izin verinceye, yahut Allâh benim için hükmedinceye kadar bu yerden ayrılmayacağım. O, hükmedenlerin en iyisidir."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
83.
(Dönüp babalarına geldiler ve kardeşlerinin sözünü söylediler. Ya’kub): "Herhalde, dedi, nefisleriniz size bir işi süs(leyerek sizi ona sürük)ledi. Artık (bana) güzelce sabretmek gerek. Belki de Allâh, onların hepsini bana getirir. Çünkü O, bilendir, herşeyi hikmetle (yerli yerince) yapandır.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
84.
Ve yüzünü onlardan öteye çevirdi de: "Ey Yûsuf üzerindeki tasam (gel, gel, tam senin gelme zamanındır)!" dedi ve tasadan gözleri ağardı. (Acısını) yutkunuyor(açığa vurmamağa çalışıyor)du.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
88.
(Ya’kub’un oğulları, tekrar Mısır’a) Yûsuf’un yanına döndüklerinde dediler ki: "Ey vezir, bize ve çocuklarımıza darlık dokundu, değersiz de bir sermaye ile geldik, ama sen bizim için tam ölçü ver, bize tasadduk eyle; çünkü Allâh, tasadduk edenleri mükâfâtlandırır."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
99.
(Hep beraber Mısır’a hareket ettiler). Nihâyet Yûsuf’un yanına vardıklarında (Yûsuf) ana babasını kendine çekip kucakladı ve: "Allâh’ın dileğiyle güven içinde Mısır’a girin!" dedi.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
100.
Ana babasını tahtın üstüne çıkardı ve hepsi onun için secdeye kapandılar (önünde saygı ile eğildiler. Yûsuf): "Babacığım, dedi, işte bu, önceden (gördüğüm) rü’yânın yorumudur. Rabbim onu gerçek yaptı, bana iyilik etti; zira şeytân, benimle kardeşlerim arasına fitne soktuktan sonra O, beni zindandan çıkardı, sizi de çölden getirdi. Gerçekten Rabbim dilediği şeyi çok ince düzenler. O, (her tedbiri) bilen, her şeyi yerli yerince yapandır."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
101.
"Rabbim, bana bir parça mülk verdin ve bana düşlerin yorumunu öğrettin. Ey göklerin ve yerin yaratıcısı! dünyâda da, âhirette de benim yârim sensin! Beni müslüman olarak öldür ve beni iyilere kat!"Mealleri KıyaslaSayfada Göster
102.
(Ey Muhammed) bu (anlatılanlar), sana vahyettiğimiz gayb haberlerindendir. Onlar kararlarını verip tuzak kurarlarken sen yanlarında değildin.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
107.
Onlar, Alah’ın azâbından, sargın bir belânın, kendilerine gelmeyeceğinden veya hiç farkında değillerken ansızın O (Duruşma) sâ’atin(in) kendilerine gelmeyeceğinden emin midirler?Mealleri KıyaslaSayfada Göster
108.
De ki: "İşte benim yolum budur: Allah’a basiretle da’vet ederim. Ben ve bana uyanlar... Allâh’ın şanı yücedir, ben ortak koşanlardan değilim."Mealleri KıyaslaSayfada Göster
109.
Senden önce de kentler halkından, yalnız kendilerine vahyettiğimiz erkeklerden başka, (elçi) göndermedik. Yeryüzünde hiç gezmediler mi ki kendilerinden öncekilerin sonunun nasıl olduğunu görsünler? Korunanlar için âhiret yurdu daha iyidir. Aklınızı kullanmıyor musunuz?Mealleri KıyaslaSayfada Göster
110.
(Bir süre serbest bırakılmalarına aldanmasınlar. Kendilerinden önce gelenlere de öyle fırsat verilmişti. Fakat) Ne zaman ki, elçiler umutlarını kestiler ve kendilerinin yalana çıkarıldıklarını (kâfirlere karşı kendilerine yapılacağı va’dedilen yardımın yapılmayacağını) sandılar, işte o zaman onlara yardımımız geldi ve dilediğimiz kimseler kurtarıldı. Azâbımız suçlular topluluğundan asla geri çevrilmez.Mealleri KıyaslaSayfada Göster
111.
Elbette onların hikâyelerinde akıl sâhipleri için ibret vardır. Bu (Kur’ân), uydurulacak bir söz değildir; ancak kendinden önceki(Hak Kitabı)nın doğrulanması, her şeyin açıklaması; inananlar için bir kılavuz ve rahmettir.Mealleri KıyaslaSayfada Göster